Pomza nedir?

Pomza boşluklu, süngerimsi, volkanik olaylar neticesinde oluşmuş, fiziksel ve kimyasal etkenlere karşı dayanıklı, gözenekli camsı volkanik bir kayaçtır. Oluşumu sırasında, bünyedeki gazların, ani olarak bünyeyi terk etmesi ve ani soğuma nedeniyle, makro ölçekten mikro ölçeğe kadar sayısız gözenek içerir. Gözenekler arası genelde (özellikle mikro gözenekler) bağlantısız boşluklu olduğundan permeabilitesi düşük, ısı ve ses yalıtımı oldukça yüksektir.

TS 3234 standardına göre pomza; birbirine bağlantısız boşluklu, sünger görünümlü silikat esaslı, birim hacim ağırlığı genelde 1gr/cm³’den küçük, sertliği Mohs skalasına göre yaklaşık 6 olan ve camsı doku gösteren volkanik bir madde olarak tanımlanmıştır. Ayrıca Pomzanın kırma ve eleme suretiyle beton yapında elverişli hale getirilmiş şekline de pomza agregası veya bims agregası adı verilmektedir.

Dünyada Pomza

Dünya genelinde tespit edilen pomza rezervi 18 milyar ton civarındadır. Pomza yataklarının yer aldığı ülkelerin başında ABD, Türkiye ve İtalya gelmektedir. Türkiye’deki pomza rezervi miktarı 2,8 milyar ton civarındadır. Buna göre Türkiye’deki pomza rezervi, Dünya pomza rezervinin %15,8’ine karşılık gelmektedir. Pomza üretiminde dünyada birkaç ülke söz sahibidir. İtalya ve Türkiye en fazla pomza üretimi yapan ülkelerdir. İtalya 2000-2007 yılları arasındaki dönemde üretimde ilk sırada yer alırken, Türkiye 2008- 2011 yılları arasındaki dönemde üretimini arttırarak ilk sırada yer almıştır. Örneğin, 2010 yılında Türkiye’nin, Dünya pomza üretimindeki payı %23 iken (4.000.000 ton), İtalya’nın %17’dir. Bu ülkeleri Yunanistan, İran, Suriye, Şili ve Suudi Arabistan takip etmektedir.

---

İnşaat Sektöründe Kullanımı

Pomza, genellikle perlitin kullanım alanı bulduğu sektörlerde kullanılabilmektedir. Perlit gibi genleştirmek için enerji ve yatırım gerekmediğinden, inşaat sektöründe son yıllarda kullanımı hızla yaygınlaşmaktadır. Bu artışın elbette somut nedenleri vardır. Bunlar ucuz bir hammadde olması, kolay işlenebilir, ses emici, ısı yalıtımı ve dengeleyici olarak belirtilebilir. Pomza normal kum ve çakılın 1/3-2/3’ü kadar yoğunluğa sahiptir. Aynı durum pomza ile yapılan betonlarda da görülür. Pomza betonu normal betondan hafif olması nedeniyle zaman ve işçilikten tasarruf sağlamaktadır. Ayrıca temel mühendisliği açısından, temele itilen yükler dikkate alındığında yaklaşık % 17 inşaat maliyetinin azalmasına neden olabilmektedir. Ayrıca, pomzanın ısı iletkenlik katsayısı dikkate alındığında, normal betondan 6 kat daha fazla izolasyon sağladığı tespit edilmiştir. Bu özelliğinden dolayı binalarda kullanımı ile büyük çapta enerji tasarrufu sağlamaktadır.